11.मानवी शरीर व इंद्रिय संस्था
काजल
मध्ये
स्वाध्याय
प्रश्न. पुढील प्रत्येक प्रश्नासमोर दिलेल्या पर्याय क्रमांकांपैकी अचूक उत्तराच्या पर्याय-क्रमांकाचे वर्तुळ रंगवा :
1. शरीराला आकार देणारी संस्था म्हणजे-----
(1) उत्र्सजनसंस्था
(2) श्वसनसंस्था
(3) अस्थिसंस्था
(4) रक्ताभिसरण संस्था
उत्तर-अस्थिसंस्था
_____________
2. प्रत्येक दातावर------- या कॅल्शिअमच्या क्षारापासून बनलेल्या कठीण पदार्थाचे आवरण असते.
(1) मेलॅनिन
(2) एनॅमल
(3) अमायलेज
(4) पेप्सिन
उत्तर-एनॅमल
_________
3. फुप्फुसांवाटे श्वास घेणे व उच्छवास या दोन क्रियांना एकत्रितपणे ------म्हणतात.
(1) बहि: श्वसन
(2) अंतःश्वसन)
(3) पेशीश्वसन
(4) fanifanyaun
उत्तर-बहि: श्वसन
_____________
4. -------हे उदरपोकळी व उरोपोकळी यांच्यादरम्यान असते.
(1) श्वासपटल
(2) श्वासनलिका
(3) फुप्फुसे
(4) हृदय
उत्तर-श्वासपटल
_____________
5. सामान्यपणे मानवी हृदय प्रत्येक ठोक्याला सुमारे----- मिलिलीटर रक्त ढकलते.
(1) 72
(2) 75
(3) 71
(4) 70
उत्तर-75
_______
6. -----आपल्या शरीरात सैनिकांचे काम करतात.
(1) लोहित रक्तकणिका
(2) रक्तपट्टिका
(3) श्वेत रक्तकणिका
(4) रक्तवाहिन्या
उत्तर-श्वेत रक्तकणिका
______________
7. रक्तातील प्रतिजन आणि प्रतिपिंड या दोन्हींमुळे -----निश्चिती होते.
(1) रक्तदाबाची
(2) रक्तगटाची
(3) सामूची
(4) हिमोग्लोबीनची
उत्तर-रक्तगटाची
____________
8. त्वचेच्या थरामधील पेशीत---- नावाचे रंगद्रव्य असते.
(1) अॅन्थोफिल
(2) मेलॅनिन
(3) लायकोपिन
(4) कॅरोटिन
उत्तर-मेलॅनिन
__________
9. -----म्हणजे गरजेनुसार आकुंचन-शिथिलीकरण होऊ शकणाऱ्या असंख्य तंतूंचा गट होय.
(1) हृदय
(2) अस्थि
(3) स्नायू
(4) त्वचा
उत्तर-स्नायू
________
10.स्पिग्मोमॅनोमीटर नावाच्या यंत्राने---- मोजतात.
(1) रक्ताचा सामू (pH)
(2) रक्तदाब
(3) हृदयाचे ठोके
(4) वायूंचा दाब
उत्तर-रक्तदाब
__________
11. आपल्या शरीरातील सर्वांत लहान स्नायू----. स्टेपस्’ या हाडाला जोडलेला असतो.
(1) मांडीतील
(2) हातातील
(3) नाकातील
(4) कानातील
उत्तर-कानातील
___________
12. वेगळा घटक ओळखा :
ट्रिप्सिन, पेप्सिन, लायपेज, अमायलेज.
(1) ट्रिप्सिन
(2) पेप्सिन
(3) लायपेज
(4) अमायलेज
उत्तर-पेप्सिन
__________
13. पेशीश्वसनात ग्लुकोजच्या एका रेणूपासून ATP चे किती रेणू तयार होतात ?
(1) 26
(2) 36
(3) 38
(4) 40
उत्तर-38
_______
14. पुढीलपैकी कोणत्या परिस्थितीत हृदयाचे स्पंदन जलद होईल?
(1) झोपणे
(2) आराम करणे
(3) धावणे
(4) बसणे
उत्तर-धावणे
_________
15. रक्तद्रवामध्ये ------प्रथिने असतात.
(1) 90-92%
(2) 6-8%
(3) 1-2%
(4) 3-4%
उत्तर-6-8%
_________
16.-----हा दिवस 'राष्ट्रीय ऐच्छिक रक्तदान दिन' म्हणून साजरा करण्यात येतो.
(1) 1 मे
(2) 1 ऑक्टोबर
(3) 1 जून
(4) 1 नोव्हेंबर
उत्तर-1 ऑक्टोबर
____________
17. मानवी हृदयाचे वजन साधारणपणे •------ ग्रॅम असते.
(1) 340
(2) 360
(3) 630
(4) 430
उत्तर-360
_______
18.-------दाब हा हृदयाच्या आकुंचनावेळी निर्माण होतो.
(1)सिस्टॉलिक
(2) डायस्टॉलिक
(3) प्रकुंचनीय
(4) किमान
उत्तर-सिस्टॉलिक
__________
19. RBC ची निर्मिती-----मध्ये होते.
(1) अस्थिमज्जा
(2) हृदया
(3) रक्तवाहिन्या
(4) वायुकोशा
उत्तर-अस्थिमज्जा
_____________
20.सर्वयोग्य दाता कोणत्या रक्तगटाला म्हणतात ?
(1) A
(2) B
(3)AB
(4) O
उत्तर-O
_______
21.-----ही शरीरातील भरपूर रक्तपुरवठा असलेली सर्वांत मोठी ग्रंथी आहे.
(1) स्वादुपिंड
(2) यकृत
(3) लाळग्रंथी
(4) जाठरग्रंथी
उत्तर-यकृत
________
22. हृदयाचे------कप्पे असतात.
(1) दोन
(2) तीन
(3) चार
(4) सहा
उत्तर-चार
_________
23. ऑक्सिजनमुळे पेशींतील----- सारख्या विद्राव्य घटकांचे मंद ज्वलन होऊन ATP च्या स्वरूपात ऊर्जा मोकळी होते.
(1) कर्बोदके
(2) प्रथिने
(3) ग्लुकोज
(4) पिष्टमय पदार्थ
उत्तर-ग्लुकोज
___________
24.रक्तातील ----मध्ये हिमोग्लोबीन हे लोहयुक्त प्रथिन असते
(1) ग्लुकोज
(2) तांबड्या पेशी
(3) पांढऱ्या पेशी
(4) रक्तपट्टिका
उत्तर-तांबड्या पेशी
_____________
25. प्रौढ व निरोगी व्यक्तीच्या शरीराच्या वजनातील सुमारे---- वजन स्नायूंचे असते.
(1) 40%
(2) 60%
(3) 10%
(4) 17%
उत्तर-40%
_______
26. कोपरा, गुडघा यांत---- प्रकारचा सांधा असतो.
(1) बिजागिरीचा सांधा
(2) उखळीचा सांधा
(3) अचल सांधा
(4) सरकता सांधा
उत्तर-बिजागिरीचा सांधा
________________
27. जठर, आतडे, गर्भाशय यांमध्ये -------असतात.
(1) हृद्स्नायू
(2) अस्थिस्नायू
(3) मृदू स्नायू
(4) ऐच्छिक स्नायू
उत्तर-मृदू स्नायू
____________
28. वेगळा पर्याय निवडा.
(1) हायड्रोक्लोरिक आम्ल
(2) पेप्सिन
(3) म्यूकस (श्लेष्म)
(4) अमायलेज
उत्तर-अमायलेज
_____________
29. पुढीलपैकी ऑक्सिजनयुक्त रक्त वाहून नेणारी रक्तवाहिनी कोणती ?
(1) फुप्फुसशिरा
(2) फुप्फुसधमनी
(3) ऊर्ध्वमहाशीर
(4) अधोमहाशीर
उत्तर-फुप्फुसशिरा
_____________
30. रक्ताच्या प्रत्येक घनमिलिमीटरमध्ये---- पांढऱ्या पेशी असतात
(1) 50-60 लक्ष
(2) 5-10 हजार
(3) 2.5 ते 4 लक्ष
(4) 6 ते 8 लक्ष
उत्तर- 5-10 हजार
_____________
31. रक्तवाहिन्यांमधील झडपांचे काम कसे चालते, हे------ या ब्रिटिश डॉक्टरने शोधून काढले.
(1) डॉ. कार्ल लँडस्टेनर
(2) डिकास्टेलो
(3) स्टल
(4) विल्यम हार्वे
उत्तर-विल्यम हार्वे
____________
32. ऑक्सिजनयुक्त रक्ताचा सामू (pH)------ असतो.
(1) 7.4
(2) 7.1
(3) 7.3
(4) 7
उत्तर-7.4
________
33. मोठ्या आतड्याच्या सुरुवातीच्या भागाला-----हा निरुपयोगी असलेला छोटा भाग जोडलेला असतो.
(1) जठर
(2) ग्रासिका
(3) यकृत
(4) अॅपेंडिक्स
उत्तर-अॅपेंडिक्स
_____________
34. गटात न बसणारा शब्द ओळखा.
(1) युरिआ
(2) अमोनिआ
(3) क्रिएटिनीन
(4) कॅल्शिअम
उत्तर-कॅल्शिअम
_____________
35. श्वासपटल सतत वर आणि खाली होण्याची हालचाल---- क्रिया होण्यासाठी गरजेची असते.
(1) श्वासोच्छ्वास
(2) अन्नपचन
(3) उत्सर्जन
(4) रक्ताभिसरण
उत्तर-श्वासोच्छ्वास
______________
36. हृदयापासून शरीराच्या वेगवेगळ्या भागांकडे रक्त वाहून नेणाऱ्या वाहिन्यांना----- म्हणतात.
(1) धमन्या
(2) शिरा
(3) नीला
(4) वायुकोश
उत्तर-धमन्या
_________
37. रक्तद्रवातील -----. हा घटक रक्त गोठण्याच्या क्रियेत मदत करतो.
(1) ग्लोब्युलीन्स
(2) प्रोथ्रॉम्बीन
(3) अल्ब्युमिन
(4) कॅल्शिअम
उत्तर-प्रोथ्रॉम्बीन
___________
38. सामान्यपणे निरोगी मानवाच्या हृदयाचे दर मिनिटास किती ठोके पडतात ?
(1)78
(2) 79
(3) 76
(4) 72
उत्तर-72
_______
39. सर्वयोग्य ग्राही कोणत्या
रक्तगटाला म्हणतात ?
(1) A
(2) B
(3) AB
(4) O
उत्तर-AB
_______
40. श्वसनप्रक्रियेत श्वासावाटे घेतलेल्या हवेतील ऑक्सिजनची पेशीमधील ग्लुकोजबरोबर अभिक्रिया होऊन----- तयार होतात.
(1) CO2 व पाणी
(2) CO2 व H2
(3) CO2 व नायट्रोजन
(4) H2S व पाणी ।
उत्तर-CO2 व पाणी
_____________
41. 'A', 'B' आणि 'O' या रक्तगटांचा शोध -----यांनी लावला.
(1) डॉ. कार्ल लँडस्टेनर
(2) डिकास्टेलो आणि स्टल
(3) कार्ल लिनिअस
(4) रॉबर्ट हार्डिंग व्हिटाकर
उत्तर- डॉ. कार्ल लँडस्टेनर
_________________
42. पुढीलपैकी रक्तघटकाचे चुकीचे कार्य कोणते ?
(1) अल्ब्युमिन - शरीरभर पाणी विभागण्याचे काम
(2) फायब्रिनोजेन व प्रोथ्रॉम्बीन-रक्त गोठण्याच्या क्रियेत मदत
(3) ग्लोब्युलीन्स- क्षारांचा समतोल ठेवणे.
(4) असेंद्रिय आयने-चेता आणि स्नायू यांच्या कार्यांचे नियंत्रण
उत्तर-ग्लोब्युलीन्स- क्षारांचा समतोल ठेवणे.
_______________
43. C6H12O + 602-6CO2
+ 6H2O(38ATP) हे समीकर --------प्रक्रिया दर्शवते. ऊर्जा
(1) अंतःश्वसन
(2) बहि: श्वसन
(3) पेशीश्वसन
(4) उच्छ्वास
उत्तर-पेशीश्वसन
___________
44. -------हा श्वेत रक्तकणिकेचा प्रकार नाही.
(1) न्यूट्रोफिल
(2) लिम्फोसाइटस्
(3) बेसोफिल
(4) अल्ब्युमिन
उत्तर-अल्ब्युमिन
___________
45. तोंडातील लाळेमध्ये ------'नावाचे विकर असते.
(1) टायलिन
(2) माल्टोज
(3) पेप्सिन
(4) म्यूकस
उत्तर-टायलिन
_________
कोणत्याही टिप्पण्या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा