Dr. babasaheb ambedkar mahaparinirvan din 2023

महापरिनिर्वाण दिवस 2023:

 

आज डॉ. बी आर आंबेडकर पुण्यतिथी तुम्हाला सर्व माहिती असणे आवश्यक आहे चला  जाणून घेवू या.
बाबासाहेब आंबेडकर, एका दलित कुटुंबातील, भारतीय राजकारणात महत्त्वपूर्ण स्थानावर पोहोचले, वंचितांच्या कारणास्तव चॅम्पियन झाले आणि देशाच्या राजकीय परिदृश्यातील सर्वात महत्त्वपूर्ण व्यक्ती बनले.
वरील एका पोस्टमध्ये पीएम मोदी म्हणाले, “पूज्य बाबा साहेब, भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार असण्यासोबतच, सामाजिक समरसतेचे अमर चॅम्पियन होते, ज्यांनी शोषित आणि वंचितांच्या कल्याणासाठी आपले जीवन समर्पित केले. आज त्यांच्या महापरिनिर्वाण दिनानिमित्त मी त्यांना विनम्र अभिवादन करतो."

●महापरिनिर्वाण दिवस म्हणजे काय?
महापरिनिर्वाण दिन, ज्याला डॉ. बी.आर यांची पुण्यतिथी म्हणूनही ओळखले जाते. आंबेडकर, दरवर्षी 6 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. बाबासाहेब आंबेडकर यांची पुण्यतिथी हा दिवस आहे. "महापरिनिर्वाण" हा एक संस्कृत शब्द आहे ज्याचा अर्थ अंतिम निर्वाण किंवा मुक्ती असा होतो.
खरे तर आंबेडकरांनी नेहमीच दलितांची स्थिती सुधारण्याचे काम केले. अस्पृश्यतेसारखी दुष्ट प्रथा संपवण्यातही त्यांचा मोठा वाटा असल्याचे मानले जाते. त्यांचे अनुयायी असे मानतात की त्यांचे गुरू भगवान बुद्धांसारखे अत्यंत प्रभावी आणि सद्गुरु होते आणि त्यांच्या कृतीमुळे त्यांना निर्वाण प्राप्त झाले आहे. त्यामुळेच त्यांची पुण्यतिथी महापरिनिर्वाण दिन म्हणून साजरी केली जाते.
आता आपण महापरिनिर्वाणाच्या महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेऊया.
महापरिनिर्वाण हा संस्कृत शब्द आहे ज्याचा अर्थ मुक्ती असा होतो. बौद्ध धर्मातील प्रमुख तत्त्वे आणि उद्दिष्टांपैकी एक. याचा अर्थ 'मृत्यूनंतरचे निर्वाण'. बौद्ध धर्मानुसार, जो निर्वाण प्राप्त करतो तो सांसारिक इच्छा आणि जीवनातील दुःखांपासून मुक्त होईल आणि तो जीवनाच्या चक्रातून मुक्त होईल म्हणजेच तो पुन्हा पुन्हा जन्म घेणार नाही.

निर्वाण कसे प्राप्त होते?
निर्वाण प्राप्त करणे फार कठीण आहे. त्यासाठी अत्यंत पुण्यपूर्ण आणि धार्मिक जीवन जगावे लागते, असे म्हणतात. भगवान बुद्धांच्या वयाच्या ८० व्या वर्षी झालेल्या मृत्यूला खरे तर महापरिनिर्वाण असे म्हणतात.

महापरिनिर्वाण दिन कसा साजरा केला जातो?
आंबेडकरांचे अनुयायी आणि इतर भारतीय नेते यावेळी चैत्यभूमीला भेट देतात आणि भारतीय राज्यघटनेच्या निर्मात्याला श्रद्धांजली अर्पण करतात.

आंबेडकर पुण्य दिन कधी होता?
6 डिसेंबर 1956 रोजी, भारताचे उद्घाटक कायदा मंत्री आणि देशाच्या राज्यघटनेचे प्राथमिक रचनाकार डॉ भीमराव रामजी आंबेडकर यांनी दिल्लीत अखेरचा श्वास घेतला. बी. आर. आंबेडकर, एक द्रष्टा नेता आणि समाजसुधारक यांनी भारतीय इतिहासावर अमिट छाप सोडली.

महापरिनिर्वाण दिन का साजरा केला जातो?
बाबासाहेब किंवा भारतीय राज्यघटनेचे जनक म्हणून भारतातील नागरिक आपल्याला अधिक प्रिय असलेल्या डॉ भीमराव रामजी आंबेडकर यांनी 6 डिसेंबर 1956 रोजी झोपेत असतानाच शेवटचा श्वास घेतला. डॉ. आंबेडकरांच्या समाजातील अमूल्य योगदानाची आठवण म्हणून हा दिवस पाळला जातो. संपूर्ण भारतात महापरिनिर्वाण दिवस म्हणून.

महापरिनिर्वाण दिन का महत्त्वाचा आहे?
आंबेडकर महापरिनिर्वाण दिवस, किंवा बाबासाहेबांना निर्वाण मिळाले तो दिवस. त्यांच्या जीवनाकडे, कर्तृत्वाकडे आणि शिकवणीकडे वळून पाहण्याचा हा एक प्रसंग आहे, जेणेकरून आम्हाला आपल्या राष्ट्राची खरी भावना समजू शकेल.

6 डिसेंबरला मुंबईत काय आहे?
महापरिनिर्वाण दिवस डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना त्यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त आदरांजली वाहतो. महापरिनिर्वाण दिनानिमित्त सरकारी आणि निमसरकारी संस्था बंद राहतील, असे अधिकृत अधिसूचनेनुसार मुंबई आणि उपनगरात हा दिवस सार्वजनिक सुट्टी म्हणून घोषित करण्यात आला आहे.

महापरिनिर्वाण दिन कोणता?
महापरिनिर्वाण दिन
आंबेडकर, दरवर्षी 6 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. बाबासाहेब आंबेडकर यांची पुण्यतिथी हा दिवस आहे.

डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या महापरिनिर्वाणाचे ठिकाण कोठे आहे?
चैत्यभूमी : डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर महापरिनिर्वाण स्मारक) हे बौद्ध चैत्य आणि भारतीय राज्यघटनेचे मुख्य शिल्पकार बी.आर आंबेडकर यांचे अंत्यसंस्कारस्थान आहे. हे दादर चौपाटी (बीच), मुंबईच्या बाजूला वसलेले आहे.

आंबेडकरांचा मृत्यू केव्हा आणि का झाला? जून ते ऑक्टोबर 1954 मध्ये ते औषधांच्या दुष्परिणामांमुळे आणि खराब दृष्टीमुळे अंथरुणावर होते. 1955 मध्ये त्यांची तब्येत बिघडली. बुद्ध अँड हिज धम्म हे त्यांचे अंतिम हस्तलिखित पूर्ण केल्यानंतर तीन दिवसांनी, 6 डिसेंबर 1956 रोजी आंबेडकर दिल्लीतील त्यांच्या घरी झोपेतच मरण पावले.

आंबेडकर दिन का साजरा केला जातो?
स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदा व न्याय मंत्री म्हणून ओळखले जाणारे, भारतीय प्रजासत्ताक संकल्पनेची संपूर्ण रचना करण्यात आंबेडकरांचे योगदान मोठे आहे. त्यांच्या योगदानाचा आणि देशाच्या सेवेचा गौरव करण्यासाठी त्यांचा वाढदिवस दरवर्षी 14 एप्रिल रोजी साजरा केला जातो.

बाबासाहेबांना आंबेडकर हे नाव कोणी दिले? शिक्षक महादेव आंबेडकर त्यांचे शिक्षक महादेव त्यांना आवडतात आणि आंबेडकर या ब्राह्मणाने शाळेच्या नोंदींमध्ये त्यांचे आडनाव 'आंबवडेकर' वरून बदलून स्वतःचे आडनाव 'आंबेडकर' असे ठेवले. 1897 मध्ये बाबासाहेबांचे कुटुंब मुंबईत आले. 1906 मध्ये ते 15 वर्षांचे होते आणि रमाबाई नऊ वर्षांच्या असताना त्यांनी रमाबाईंशी लग्न केले.

बी. आर  Ambedkar Marathi Thoughts:
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे विचार आजही जगण्याचा नवा दृष्टीकोन आणि दिशा देतात. या महत्त्वाच्या दिवशी त्यांचे विचार जतन करणे, ते अंगीकारणे, ते इतरांपर्यंत पोहोचवणे हीच बाबासाहेबांना खरी श्रद्धांजली ठरू शकते.

'करावे परी कीर्ती रूपी उरावे' या उक्तीला सार्थ ठरवणारे महामानव डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या अनुयायांवर याच दिवशी दु:खाचा डोंगर कोसळला. ६ डिसेंबर १९५६ रोजी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे दिल्लीतील राहत्या घरी निधन झाले. त्यानंतर त्यांचे पार्थिव मुंबईतील राजगृह (दादर) येथे आणण्यात आले. 7 डिसेंबर 1956 रोजी शिवाजी पार्क येथील समुद्रकिनारी हिंदू स्मशानभूमीत 1.2 लाख अनुयायांच्या उपस्थितीत बौद्ध शैलीत त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले. त्यावेळी हे ठिकाण फक्त हिंदू स्मशानभूमी म्हणून ओळखले जात होते. काही वर्षांनंतर आंबेडकरांच्या पवित्र अस्थींवर एक चैत्य उभारण्यात आला आणि ती जागा आता पवित्र चैत्यभूमी म्हणून ओळखली जाते.
डॉ. बाबासाहेब  आंबेडकरांचे विचार आजही जगण्याचा नवा दृष्टीकोन आणि दिशा देतात. या महत्त्वाच्या दिवशी त्यांचे विचार जतन करणे, ते अंगीकारणे, ते इतरांपर्यंत पोहोचवणे हीच बाबासाहेबांना खरी श्रद्धांजली ठरू शकते